Het oog van Clair, Kayin en Vincent

CLAIR BRAVO

Hoe zou je je identiteit als fotograaf omschrijven?

Het blijft lastig om jezelf te definiëren. Mijn benadering speelt zich af op het snijvlak van realiteit en fictie. Het is een soort spel, zowel technisch als intuïtief, dat vertrekt vanuit de tegenstrijdigheden van fotografie. Je legt de werkelijkheid vast, maar herschikt die met tekens en verwijzingen. In mijn documentaire werk focus ik steeds vaker op thema’s die me persoonlijk raken, zoals de representatie van de queer gemeenschap. Maar ook daar blijf ik zoeken naar die drempel tussen realiteit en verbeelding. Ik denk vooraf goed na over mijn beelden en probeer te tonen wat vaak onzichtbaar blijft. Een tijdlang was ik erg gefascineerd door de sporen die mensen achterlaten. Dat spanningsveld tussen zichtbaar en onzichtbaar duikt bijna altijd op in mijn foto's.

Hoe heb je dit project ervaren?

De opera was helemaal nieuw voor mij. Wat een heerlijke ontdekking! Ik had me voor dit fotoproject kandidaat gesteld zonder al te veel verwachtingen – ik probeer altijd gewoon open te staan voor iets nieuws. Wat me echt verraste, was hoe groot en rijk deze hele wereld is. De coulissen, de zaal gezien vanop het podium, de ateliers… Toen ik erover vertelde aan vrienden, zei ik vaak: ‘je hebt echt geen idee hoe immens het daar is!’. Er schuilt zo veel werk achter de producties, verspreid over verschillende vakgebieden – elk team met zijn eigen identiteit. Zelfs de ruimtes hebben allemaal een andere sfeer. Wat me het meest geraakt heeft, is de inzet van iedereen die bij de Munt werkt: achter elk detail dat je ziet op het podium, zit een persoon.

Wat waren de grootste uitdagingen?

De overvloed aan beelden die ik kon maken. Er was zoveel dat mijn aandacht trok, maar ik moest me blijven focussen op het tonen van de coulissen. Ik moest mezelf soms echt afremmen om niet in elk detail te blijven hangen. Omdat ik digitaal werk, had ik duizenden foto’s. De selectie maken was een lang proces. Bij grote projecten hou ik bijna alles bij. Ik analyseer dan beeld per beeld: de compositie, de kleuren, de kracht van het visuele verhaal. Ik laat ook graag iemand anders meekijken om mijn keuzes te bevragen. Zo kom je stap voor stap tot een definitieve selectie.

Welke productie wekte je grootste interesse bij het verkennen van het nieuwe seizoen?

Visueel was ik vooral geïntrigeerd door Norma. Het idee van een grauwe, industriële parkeergarage met zwevende auto’s, binnen dat decor van rood fluweel en gouden ornamenten, vond ik enorm boeiend. Daarnaast is mijn fascinatie voor symfonische muziek ook gegroeid tijdens een repetitie van een concert in Bozar, toen ik de muzikanten van het orkest zag binnenkomen met hun instrumenten, één voor één. Hoe spannend om al die nieuwe dingen te ontdekken…

KAYIN LUYS

Hoe zou je je artistieke praktijk omschrijven?

Ik ben vooral gefascineerd door de wisselwerking tussen feit en fictie binnen een beeld. Het is een speelveld dat je zelf kan inrichten en waarvoor ik graag inspiratie put uit mijn directe omgeving, bijvoorbeeld door momenten uit het dagelijkse leven opnieuw in scène te zetten. Deze gecontroleerde beelden vormen zo een bepaald kader op de realiteit: wat er wordt afgebeeld, is echt, maar ik heb het wel naar mijn hand gezet. Die spanning – wat is echt, wat niet? – vind ik boeiend. Een goed voorbeeld is het campagnebeeld voor Idomeneo: wie verder kijkt dan het alledaagse, ontdekt subtiele visuele aanwijzingen die het beeld openbreken.

Voor zo’n spanningsveld zit je wel goed in een operahuis. Hoe is je creatietraject hier verlopen?

Als beginnende, afstuderende fotograaf is het een cadeau om op zo’n warme plek terecht te komen. We kregen vertrouwen in onze eigen visie, en mochten die zelfstandig ontwikkelen. Die vrijheid was ook best uitdagend: hoe werk je rond een productie die nog in volle voorbereiding is? Een rondleiding en wat snuistertochten later was ik onder de indruk, niet alleen door de grandeur van opera, maar ook het minutieuze werk achter de schermen. Elk detail – van een steen tot een schoenveter – wordt met zorg uitgewerkt in de ateliers. Dat (voor het publiek vaak onzichtbare) vakmanschap vond ik bijzonder waardevol om te ontdekken.

Je eerste kennismaking met opera zit erop. Waar kijk je het meest naar uit volgend seizoen?

Ik ben erg benieuwd naar Ali. Ik vind het enorm sterk dat zulke urgente verhalen worden gebracht op een frisse, eigentijdse manier – binnen een genre dat vaak nogal een traditionele reputatie heeft. Dat er ruimte is voor nieuwe stemmen en verschillende perspectieven vind ik heel bemoedigend.

VINCENT DANKAERTS

Hoe zou je jezelf en je artistieke praktijk omschrijven?

Ik ben sterk geïnteresseerd in het proces van fotografie an sich, iets wat ik in mijn werk graag thematiseer door het vastleggen van de beelden deel te laten uitmaken van het uiteindelijke product. De twee vallen vaak samen. Zo bouwde ik recent nog een eigen camera, bestaande uit een grote houten doos met lichtgevoelig fotopapier die tegelijk dient als mobiele donkere kamer. Het beeld bepalen, is het beeld maken én het ontwikkelen. Om gelijkaardige redenen werk ik graag analoog. Tegelijkertijd heb ik ook die constante will to capture die zoveel fotografen typeert: met mijn camera op zak ben ik altijd alert, klaar om iets te capteren dat me weet te raken of te verrassen.

Hoe heb je het traject hier in de Munt beleefd?

Ik was erg onder de indruk van de ateliers van dit operahuis. In een wereld waarin alles geautomatiseerd lijkt, was het zo verademend om te zien hoe mensen hier dag in dag uit kunst genereren met de hand. Het was uniek om die arbeid te mogen vastleggen. De vluchtigheid waarmee alles hier gebeurt, was even wennen – mijn tragere manier van werken moest ik even bijsturen. Maar ook dat was leerrijk: zo kon ik een directere stijl toepassen in een nieuwe context.

Mogen we je al dopen tot een operaliefhebber in wording?

Zeker! Ik denk dat ik via dit project een van de meest bijzondere en geprivilegieerde kennismakingen met opera heb gehad. Met mijn Young Opera-abonnement wil ik me volgend seizoen verder verdiepen. Ik kijk ernaar uit om me te blijven verwonderen over alles wat er achter de schermen gebeurt om deze kunstvorm tot leven te brengen.